Waar je op focust groeit

Sommige veelgebruikte kreten zijn heel toepasselijk in bepaalde situaties en in andere situaties totaal niet. De kreet ‘Wat je aandacht geeft groeit’ is bijvoorbeeld heel toepasselijk als het om de zorg voor kinderen gaat. Als je tenminste goede aandacht geeft. Dat geldt ook het schrijven van een artikel of een boek, de zorg voor de tuin, en voor je bankrekening als je spaarzame aandacht geeft. Er zijn echter ook heel veel situaties waar de kreet niet voor opgaat, en daar wordt ie te onpas voor gebruikt. Meestal zijn dat dan van die items die men liever kleiner dan groter ziet. Problemen bijvoorbeeld. Logisch want je wil niet dat die groeien of groter worden. De vraag is echter of ze altijd groeien als je ze aandacht geeft en of ze kleiner worden of verdwijnen als je ze geen aandacht geeft. Dat hangt denk ik van twee factoren af, namelijk wat voor soort probleem gaat het over en wat voor soort aandacht geven we er aan?

Bangmakerij

De aanleiding tot deze gedachten was een discussie met iemand op Facebook. En het onderwerp was iets waar ik nogal nijdig over kan worden, namelijk de teloorgang van de aarde door toedoen van de mens. Ik had een berichtje gedeeld over het uitsterven van één miljoen soorten en de gevolgen daarvan voor mensheid en aarde. Daarop stak een dame uit mijn TL een furieuze tirade af. Dit was bangmakerij, manipulatie, indirecte politieke beïnvloeding, complot/ramp/media theorieën, en uiteindelijk werd ook deze ingezet: ‘Vermijd angstnieuws. Alles waarop je focust GROEIT’. Ik was verbijsterd. Volgens mij had ik alleen maar uit bezorgdheid een bericht gedeeld over een onderzoek van 150 wetenschappers dat bevestigde dat niet alleen de opwarming van de aarde een serieuze bedreiging voor het voortbestaan van aarde en mensheid vormt, maar ook andere milieufactoren. Ik vestigde de aandacht op een probleem van immense proporties in de hoop dat er draagvlak in de samenleving ontstaat om de problemen het hoofd te bieden. Want laten we wel zijn; als we niets doen is de kans groot dat onze kinderen en kleinkinderen te maken zullen krijgen met afschuwelijke catastrofes in de vorm van natuurrampen, en mogelijk geen leven zullen hebben…

Alles wat je aandacht geeft

Probleemoplossende houding

De heftige reactie van deze dame zegt iets over hoe de ontkenners van dit probleem met problemen omgaan. De kreet ‘Alles waar je op focust groeit’, is een angstschreeuw. En dat men niet met het onderwerp geconfronteerd wil worden is een vorm van vermijdingsgedrag. Niet voor niets gebruikt de dame in kwestie woorden als bangmakerij en angstnieuws. Daarmee drukt men uit dat niet het daadwerkelijke probleem het probleem is maar de angst die dat veroorzaakt. Dat is natuurlijk een rare verdraaiing. Angst is een signaal dat er een gevaar dreigt. Angst vraagt om een open houding, en stelt de vraag wat is er aan de hand? Is de angst reëel? Zo ja, wat kunnen we dan doen? Met andere woorden; als je positieve aandacht geeft aan angst dan kan dat aanzetten tot actie die een probleem kleiner maakt. Dat kan dan zonder paniek volgens het stramien: erkenning van het probleem, bepalen van de urgentie, plan bedenken, plan uitvoeren. In het geval van de milieuproblematiek is dat natuurlijk niet eenvoudig, maar daar hebben we een overheid voor en talrijke andere organisaties waar de know how aanwezig is.

Ontkenning en vermijding

Het ontkennen van het probleem betekent echter dat je het negatieve aandacht geeft. En wat je negatieve aandacht geeft groeit ook, maar in een ongewenste richting. Op het moment dat je de confrontatie met het probleem vermijdt creëer je extra angst; namelijk de angst voor de confrontatie met het probleem die toch ergens blijft zitten en toegedekt moet blijven. Plus het innerlijk weten dat je niks aan het probleem doet en het dus aanwezig blijft en zelfs zou kunnen verergeren. Kortom degene die roept dat het allemaal bangmakerij is als er een probleem wordt aangekaart en dat je het probleem groter maakt als je het aandacht geeft, vergroot zijn eigen angst, en draagt niet bij aan de oplossing van het probleem. Punt!

Realiteitsvraag

Belangrijkste vraag bij een probleem als het klimaat of het verdwijnen van soorten is ‘Klopt het?’, ‘Bestaat het probleem werkelijk?’, en…, ‘is het probleem werkelijk zo groot als door wetenschappers wordt weergegeven?’ Gelet op de enorme hoeveelheid wetenschappelijk materiaal dat door erkende wetenschappelijke instituten wordt aangeleverd, bestaat er geen twijfel dat de voornoemde problemen bestaan. Je kunt bij de huidige stand van zaken niet meer verklaren dat er helemaal geen sprake is van een probleem. Vraag is echter wel of het allemaal zo bedreigend is als wordt geschetst, en hoe urgent de actie is die wordt gevraagd. Die vraag te beantwoorden valt echter buiten de doelstelling van deze tekst. Daar hebben we wetenschappers voor en politici die op grond van de wetenschappelijke feiten wijze besluiten moeten nemen. Daar zijn ze voor aangesteld. En laten we wel zijn, ik en meer dan 16 miljoen medelanders mogen wel eens wat roepen op de social media of op verjaardagsfeestjes, maar we hebben er natuurlijk de ballen verstand van. Echter is het natuurlijk wel zo dat als we onze aandacht op deze complexe materie richten, onze kennis wel een klein beetje zal groeien. Maar dat is niet erg toch?

Geef een reactie

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd.