Als we denken aan dominante mensen, dan zijn we al snel geneigd om te denken aan mensen die opdringerig zijn, die over je heen walsen, die hun mening opdringen, die gezag uitstralen, die dwingend zijn of confrontatie zoekend, die je overdonderen, die streberig zijn, die intimiderend en overrompelend zijn, hoogmoedig, bazig, nadrukkelijk aanwezig…. Kortom, ze vertonen overweldigend gedrag. Toch is dit niet altijd de strategie van dominante personen. Er zijn ook dominante types die het op slinkse wijze doen. Vergelijkbaar met agressieve mensen die passief agressief zijn, zijn er ook dominante mensen die slinks dominant zijn, die je gaandeweg op stiekeme wijze gaan domineren. Daarvoor gebruiken ze verschillende methoden, al of niet in een mix. Een van de belangrijkste is dat ze pretenderen heel goed te weten wat goed voor jou is. Wat zich uit in zinnen die beginnen met: Zou je niet eens…, kun je niet beter…, ik raad je aan om… Natuurlijk is er niets op tegen dat je partner of iemand anders die het goed met je meent je eens een welgemeend advies geeft. Wanneer het echter een patroon wordt, de ander je om de haverklap ongevraagde adviezen geeft, is er een reden om enig argwaan te voelen. Vooral het gegeven dat het ongevraagd wordt gedaan kan verdacht zijn. De ander kan er op uit zijn om door de raadgevingen een dominante positie in te nemen.
Het geven van ongevraagde adviezen komt ook nogal eens voor in spirituele kringen. Een vermeende voorsprong in spirituele ontwikkeling wordt dan gebruikt om overwicht op een ander te verkrijgen. Dat wordt dan gedaan met die typische kreten die erg gangbaar zijn in zweefland. Een paar veelgebruikte: Stap eens uit je slachtofferrol. Ga eens beseffen dat het allemaal met je karma te maken heeft. Het mag er allemaal zijn. Ga eens aarden. Laat los. Soms terechte adviezen, maar heel dikwijls ook een middel om de ander op een lagere trede van spiritueel ontwikkelingsniveau te zetten. Het wordt natuurlijk echt link wanneer de gever van de goeroe-achtige adviezen zelf de overtuiging heeft verlicht te zijn.
Hetzelfde geldt natuurlijk voor religieuze omgevingen. Niets zo geschikt om anderen aan te spreken op hun gedrag en geweten dan allerlei religieuze wetten en geschriften waar dikwijls niet aan te voldoen valt. Ideaal dus voor slinks dominante types.
Ook complottheorieën kunnen een middel zijn om een ander slinks te domineren. De boodschap is dan: Ik weet dingen die jij niet weet. Vooral personen die dag en nacht met complottheorieën bezig zijn lijken dit nogal eens te doen om te laten zien dat zij meer achter de zichtbare werkelijkheid kunnen kijken dan normale stervelingen. Dikwijls is hun houding ten aanzien van andersdenkenden ook heel geringschattend. Heb je dat nou echt niet door? Hoe kun je zo naïef zijn?
Een heel zwaar middel om slinks te domineren wordt vaak ingezet door narcisten. De zogeheten gaslighting. Hierbij maakt de dader het slachtoffer onzeker door deze ernstig aan het twijfelen te brengen over zichzelf. Bijvoorbeeld door te doen alsof de ander geestelijk in de war is, dom is, zaken verkeerd begrepen heeft, een geheugen heeft als een zeef, een gebrekkige waarneming heeft of een verkeerde perceptie… Over dit onderwerp is veel geschreven, omdat het mensen fascineert hoe de ene persoon een andere persoon totaal in verwarring kan brengen en dat de slachtoffers zelfs dikwijls intelligente en evenwichtige mensen zijn. Dit spel wordt dan ook uitermate slinks gespeeld.
Een buitengewoon verraderlijke truc is het gebruik van de slachtofferrol. Personen die deze strategie gebruiken manipuleren de ander door in te spelen op diens medeleven, verantwoordelijkheidsgevoel en schuldgevoel. Een uitermate sterk wapen in het verkrijgen van macht over een ander. Immers, wie de ander via verwijten in de hoek van de nalatigheid en schuldgevoelens heeft gedreven heeft macht over diens geweten. En dat is een belangrijk en kwetsbaar deel van onze persoonlijkheid.
Dit zijn een paar voorbeelden, maar natuurlijk zijn er meer ‘slinkse dominantie technieken’ te bedenken. Waar het om gaat is allereerst dat we er ons bewust van worden wanneer iemand ‘het’ bij ons probeert. Dat is niet altijd eenvoudig. Het gaat om het ontdekken van patronen. Eén ongevraagd advies is geen aanwijzing, tien misschien wel.
Personen die op een slinkse manier dominantie willen verwerven zijn zich daar zelf niet altijd van bewust. Het is een soort patroon in hun leven geworden ten gevolge van een manco in hun ontwikkeling. In feite zijn ze dus niet bewust slinkse machtswellustelingen, maar zoeken ze hun veiligheid, voldoening en welbevinden op de verkeerde plek. In eerste instantie gaat het dan natuurlijk over veiligheid, want wie macht heeft over mensen in zijn/haar omgeving creëert vermeende veiligheid. Vermeend omdat anderen toch eens tot het besef zullen komen hoe ze slinks gedomineerd worden. Dat is dan einde verhaal voor de slinkse dominante manipulatie want alles wat slinks is heeft er een hekel aan om tegen het licht gehouden te worden.
Dat ik op het idee kwam voor deze tekst is veroorzaakt doordat ik het in mijn omgeving waarnam. Ik zelf heb er overigens geen last van, ik sta mijn mannetje wel. Omgekeerd heb ik ook geen enkele behoefte aan om anderen te domineren. Ik zie mensen liever zoals ze zijn. Er is dan zoveel boeiends aan ze te ontdekken.